اخلاق

اصول اخلاقی وقتی نسبی شدند و توجیه‌پذیر، کار اخلاق عملن ساخته است. همیشه این اما و اگرها و بند و تبصره‌هاست که کار را خراب می‌کند.

از آن حرف‌ها

می‌گویند این دین یا آن باور خوب است، پیروان بدی دارد که خراب‌ش کرده‌اند! مثل این هست که بگویی کمونیسم و فاشیسم خوب است، کمونیست‌ها و فاشسیت‌ها بد عمل کرده‌اند! این هم از آن حرف‌هاست که هنوز شمار بسیاری دل به آن خوش کرده‌اند. برای فاشیسم، کمتر از یک دهه لازم بود تا در عمل سنجیده شود. کمونیسم هم کمتر از یک سده دوام آورد. اما دینداران پس از چند هزاره ناموفق هم‌چنان پافشاری دارند که ایده خوب است، پیاده‌سازی بد بوده!

تشنگی

نداشتن آب آشامیدنی در دریاهای آزاد، بسی شگفت‌آور است. این که روی میلیون‌ها تن آب تشنه باشید. اما همه ملوانان می‌دانند که تشنگی کشیدن، بارها بهتر از خوردن از آب دریا است. دانشمندان نشان داده‌اند که با تشنگی کشیدن و بی‌آبی، می‌توان نزدیک به ۷ برابر زمانی که از آب دریا می‌نوشید، زنده بمانید. چرا که کانی‌ها و نمک‌های آب دریا، آب باقی مانده در بدن را بسی زودتر جذب و دفع می‌کند.

در دنیایی که پاسخ بسیاری از پرسش‌ها را هنور نیافته‌ایم و نمی‌دانیم، پناه بردن به برخی پاسخ‌های بیهوده درست مانند آشامیدن آب دریا در تشنگی است. دانش انسان شاید هنوز در برخی زمینه‌ها کاستی‌هایی داشته باشد،‌ اما همیشه به روشنی می‌تواند درباره این که چه چیزی - به احتمال زیاد - پاسخ درست نیست، سخن بگوید. اگر تشنه دانستن هستید، بدانید که این تشنگی را با هر نوشیدنی نمی‌توان برطرف ساخت. 

خرافات و شبه‌ علم را نباید جایگزین علمی که هنوز به آن دست نیافته‌ایم باشد. مثلا اگر بسیاری از پرسش‌ها درباره منشاه هستی و زندگی هست که هنوز علم برای آن پاسخی ندارد، خنده‌دار است که به چیزی روی آورد که ده‌ها سده از آن گذشته و دل‌خوش کرد که دست‌کم جای خالی را با چنین چیز بی‌مورد و نامتناسبی پر کرده‌ایم.

همان‌ها

این‌هایی که امروز - به حساب خودشان - خیلی معنوی شده‌اند و به سوگ کسانی نشسته‌اند که به دلیل تیراندازی یک روانی جان دادند، دارند مردم را به کلیسا می‌]خوانند که برای روح قربانیان دعا کنند. این‌ها - بیشتر - همان‌هایی هستند که در زمان رای‌گیری به جمهوری‌خواهانی که خود را پشتیبان کلیسا می‌دانند، رای می‌دهند و در زمان رای‌گیری در مجلس علیه محدود یا ممنوع شدن اسلحه عمل می‌کنند.

این مرز و بوم

ای کاش رضا خان به جای این همه ساخت و ساز و البته مقدار قابل توجه خرابکاری و در یک کلام دیکتاتوربازی که کرد، فقط یک کار می‌کرد. این که درب همه مدرسه‌های دینی و حوزه‌های علمیه را می‌بست و اجازه نمی‌داد که در دبستان و دبیرستان و دانشگاه هیچ دینی به ویژه اسلام آموزش داده شود. هر چه می‌کشیم از دست این دین خرافی و متولیان بدسگالش یعنی آخوندها است که ما را به این روز انداخته. وقتی می‌بینیم خرابکاری‌های آخوند نادانی چون خمینی و اطرافیان بی‌سواد و بی‌وطن‌ش را. این ویدیو را ببینید.

زد و خورد در مصر

کشتار انسان‌ها همیشه بد بوده و هست. کشتار شهروندان عادی که دیگر خیلی بد است. اما چند تا نکته را هم باید در نظر گرفت. 

اول این که دموکراسی فقط صندوق رای نیست. رای‌گیری فقط یکی از ابزارهای دموکراسی است. آن چه که از صندوق رای بیرون می‌آید دایمی نیست، اگر هم برنده انتخابات با اصول دموکراسی مخالفت کند، باید برکنارش کرد. کاری که دولت مرسی و هواداران‌ش داشتند می‌کردند، محدود کردن آزادی‌ها و برخورد با باورهای مخالف بود. در واقع داشتند اصول دموکراتیک و آزادی‌های مدنی را کم‌کم از میان می‌بردند. در ضمن مرسی و هواداران‌ش اکثریت نسبی داشتند و نه مطلق. انتخابات هم مانند بیشتر کشورهای مشابه، بدون شائبه و مشکل برگزار نشده بود.

از سوی دیگر یکی دیگر از نمودهای اصلی دموکراسی به گفته گاندی رعایت حقوق اقلیت است. از زمان افتادن مبارک تا به امروز بارها در مصر به زنان آن هم در مکان‌های عمومی و به صورت دسته‌جمعی تعرض شده. ده‌ها کلیسا به دست مسلمانان تندرو آتش زده شده. 

افزون بر همه اینها هوادارن مرسی دست به سلاح گرم برده‌اند و تظاهراتی که می‌توانست مسالمت‌آمیز باشد را به خشونت کشیده‌اند. در خبرهای امروز بود که بیش از ده نیروی پلیس در یک کلانتری به دست اسلام‌گراها کشته شده‌اند. در این صورت نمی‌توان یک طرف به قاضی رفت و تنها مقصر این داستان را ارتش مصر دانست. اگر این ارتش در دفاع از سکولاریسم عمل کرده، که به نظر می‌رسد این گونه باشد، کار درستی کرده است. آن گاه فقط در صورتی خشونت به خرج داده شده محکوم است که هدفی غیر از دفاع از خود و از امنیت ملی در برابر اسلامگرایان مسلح داشته باشد.

سوریه‌ای شدن

به نظر می‌رسد که مصر هم متاسفانه دارد به راه سوریه می‌رود. دهه‌ها دیکتاتوری، حضور نظامی‌ها در پست‌ها و عرصه‌های گوناگون اقتصادی، سیاسی و اجتماعی، و نیز گستردگی فرهنگ خرافات سنتی و دینی، و از همه بدتر، دست بردن مخالفان دولت (موقت) کنونی به سلاح گرم، کار را به شدت خراب کرده است. چیزی که نشان دهنده نداشتن پایین‌ترین سطح از احترام به باورهای متفاوت و حتی مخالف است. این هم که این کشور به جای داشتن نیروی ضدشورش آموزش‌دیده که فقط امنیت را برقرار می‌کند و نه این که دست به خشونت و خون‌ریزی بزند، برخورد ناشایسته‌ای را در پیش گرفته است.

کابینه

واقعا معتدل‌تر و میانه‌رو‌تر از پورمحمدی نبود واسه کابینه؟ زن‌ها و قومیت‌ها چه شدند؟ تا حالا هم که ما یک جمله از این آقا نشنیدیم که به معنی و مقصود آن به روشنی معلوم باشد! همه‌ش حرف‌های کلی و دوپهلو.

و باز هم مصر

متاسفانه دین و خرافات کار خودش را کرده. جامعه‌ای بیمار که نمی‌تواند آزادی نورسیده را تاب بیاورد و احترام متقابل را درک کند. چه اندازه اخباری که از تعرض و تجاوز به زنان در مکان‌های عمومی و آن هم به صورت گروهی می‌رسد، تکان‌دهنده است. آن وقت می‌توان از این جامعه انتظار داشت که به باورهای یکدیگر احترام بگذارند و در یک چارچوب آزاد و قانون‌مند با هم رقابت سالم داشته باشند؟!

باز هم مصر

مقاله‌ای خوب درباره اوضاع کنونی مصر.